Menu Główne

Widok na : Pl. Zwycięstwa

11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości

W listopadzie 1918 r. po 123 latach zaborów odrodziło się niepodległe państwo polskie.
""Jesienią 1918 r. dobiegała końca I wojna światowa, która przyniosła klęskę wszystkim trzem zaborcom. Rosja pogrążyła się w zamęcie rewolucji i wojnie domowej, wielonarodowa monarchia austro-węgierska rozpadała się i chyliła ku upadkowi, a Niemcy uginały się pod naporem wojsk Ententy.
Dla Polaków była to niepowtarzalna szansa, aby odzyskać utracony byt państwowy. Widząc nieuchronną klęskę zaborców, Polacy zaczęli przejmować władzę wojskową i cywilną tworząc zręby przyszłego państwa.
Niepodległość jednak nie była dziełem przypadku. Wiązała się ściśle z walką zbrojną narodu polskiego w latach I wojny światowej: w Legionach Polskich, w formacjach militarnych powstałych w Rosji, w Armii Polskiej gen. Józefa Hallera, w różnych organizacjach konspiracyjnych, a także w ramach działalności na polskiej i międzynarodowej arenie politycznej.
W dniu 8 stycznia 1918 r. prezydent USA Wilson w 13. punkcie swojego orędzia, stwierdził: _należy stworzyć niezawisłe państwo polskie, które winno obejmować terytoria zamieszkałe przez ludność niezaprzeczalnie polską, któremu należy zapewnić swobodny i bezpieczny dostęp do morza i którego niezawisłość polityczną i gospodarczą oraz integralność terytorialną należy zagwarantować paktem międzynarodowym_.
W dniu 3 czerwca 1918 r. rządy Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch, mając poparcie USA, ogłosiły wspólną deklarację nawiązującą do sprawy polskiej _utworzenie państwa polskiego, zjednoczonego i niepodległego, z wolnym dostępem do morza, stanowi jeden z warunków pokoju trwałego i sprawiedliwego oraz panowania prawa w Europie._
Rada Regencyjna w dniu 7 października 1918 r. wydała manifest do narodu polskiego, w którym powołując się na 13. pkt orędzia prezydenta USA, stwierdziła, że stanowi on podstawę do niepodległości Polski i powołania rządu polskiego, który będzie złożony z członków reprezentujących różne opcje polityczne. Powstały rząd wydał w dniu 27 października dekret o formowaniu Wojska Polskiego.
W dniu 10 listopada 1918 roku do Warszawy przybył Józef Piłsudski, który od lipca 1917 roku był więziony przez Niemców w twierdzy magdeburskiej. Przyszły Naczelnik był witany m.in. przez regenta _ księcia Lubomirskiego i Adama Koca z Polskiej Organizacji Wojskowej. Przyjazd Piłsudskiego wywołał entuzjazm ludność stolicy i masowe rozbrajanie okupantów na terenie całej Kongresówki. Stronnictwa niepodległościowe zażądały od Rady Regencyjnej przekazania pełni władzy bohaterowi z Magdeburga.
W dniu 11 listopada Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu Naczelne Dowództwo nad formującym się Wojskiem Polskim, a trzy dni później przekazała mu całą władzę cywilną. Dzień wcześniej podporządkował mu się również Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej w Lublinie.
W dniu 16 listopada J. Piłsudski powiadomił świat o powstaniu niepodległego państwa polskiego: "Jako Wódz Naczelny Armii Polskiej, pragnę notyfikować rządom i narodom wojującym i neutralnym istnienia Państwa Polskiego Niepodległego, obejmującego wszystkie ziemie zjednoczonej Polski. [...] Państwo Polskie powstaje z woli całego narodu i opiera się na podstawach demokratycznych. Rząd Polski zastąpi panowanie przemocy, która przez sto czterdzieści lat ciążyła nad losami Polski _ przez ustrój, zbudowany na porządku i sprawiedliwości".
Józef Piłsudski powołał również nowy centralny rząd, który w dniu 21 listopada wydał manifest zapowiadający reformę rolną i nacjonalizację niektórych gałęzi przemysłu, uzależniając jednak ich przeprowadzenie od postanowień przyszłego Sejmu Ustawodawczego.
W dniu 22 listopada J. Piłsudski ogłosił się Naczelnikiem Państwa i razem z premierem podpisał dekret o tymczasowych władzach Republiki Polskiej.
O utrwalenie i utrzymanie dopiero co odzyskanej niepodległości przyszło narodowi polskiemu toczyć krwawe boje.
W dniu 27 grudnia 1918 r. wybuchło Powstanie Wielkopolskie, które zrzucając pruskie jarzmo, przywróciło Wielkopolskę do macierzy.
Dzień 11 listopada 1918 r. był pierwszym dniem niepodległej II Rzeczypospolitej i zawsze utożsamiano go z osobą Józefa Piłsudskiego. Dzień ten był obchodzony już od 1919 r. jako Święto Niepodległości, ale dopiero w 1937 r. dla uczczenia powstania suwerennego ośrodka władzy odrodzonej Polski _ został oficjalnie ogłoszony świętem narodowym. Od tego czasu jest jednym z najważniejszych świąt obchodzonych przez Polaków w kraju i zagranicą.
Po II wojnie światowej władze Polski Ludowej usunęły Święto Niepodległości z kalendarza, ale nie z serc Polaków. Środowiska niepodległościowe nadal obchodziły kolejne rocznice 11 listopada 1918 roku. Dopiero w 1989 roku Sejm IX Kadencji przywrócił narodowi to święto, którego oficjalna nazwa brzmi: Narodowe Święto Niepodległości.""
Copyright 2002 © SP 28 SPLM - All rights reserved